1:18 π.μ.

Τι είναι η Ευρώπη από πολιτική άποψη; Είμαστε μια χώρα Ευρωπαϊκή; Πως μπορούμε να είμαστε πιο ευρωπαίοι;
Για το πρώτο ερώτημα ανατρέχω στο έργο του Γεωργίου Θεοτοκά “Ελεύθερο Πνεύμα , που εκδόθηκε το φθινόπωρο του 1929 και μοιράζομαι μαζί σας μερικά αποσπάσματα από το κεφάλαιο με τίτλο “Περίπατος στην Ευρώπη''. Έγραφε ο Θεοτοκάς:
“Η Ευρώπη είναι σαν ένας κήπος που συγκεντρώνει τα πιο διαφορετικά λουλούδια, τα πιο αταίριαστα χρώματα. Κάθε φορά που περνούμε τα σύνορα μιας ευρωπαικής χώρας, αισθανόμαστε πως όλα αλλάζουν τριγύρω μας, όχι μόνο η γλώσσα και οι κοινωνικές συμβάσεις μα και ο αέρας που αναπνέουμε η ουσία της γης που πατούμε, κι ο χαραχτήρας των ανθρώπων που συναντούμε” ,”Η Ευρώπη είναι ένα σύμπλεγμα από άπειρες αντιθέσεις. Διαφορετικές και πολύ συχνά αντίθετες ψυχικές διαθέσεις γεννιούνται από Βορρά και στη Μεσημβρία ,στη Δύση και στην Ανατολή. Διαφορετικούς τρόπους του αισθάνεσθαι και του σκέπτεσθαι .”,”Κάθε νότα της Ευρωπαϊκής συναυλίας μοιάζει να είναι μια παραφωνία και κάθε παραφωνία περιέχει νέες παραφωνίες”
“Η Ευρώπη μονάχα όταν την κοιτάζουμε από υψηλά δείχνει όλη τη λαμπρότητά της. Όταν σηκωθεί το αεροπλάνο ,και αποχτήσουμε προοπτική ,και μπορέσουμε να αγκαλιάσουμε την ήπειρο με μια ματιά, αισθανόμαστε ξαφνικά την αρμονία του συνόλου. Οι τοπικές παραφωνίες ενώνουνται σε μια ανώτερη συμφωνία που δεν μπορεί να τη συλλάβει το αυτί του πεζοπόρου γιατί συντελείται υψηλά. Οι άπειρες αντιθέσεις συγχωνεύονται σε μια ανώτερη σύνθεση”
“Για να συζητήσουν οι Έλληνες πρέπει να διαιρεθούν σε παρατάξεις” ,”Η υπεροχή ανήκει στο σύνολο. Η μεγάλη αξία αυτού του συνόλου [εννοεί την Ευρώπη] είναι ότι κατόρθωσε να ενώσει σε μιαν ανώτερη σύνθεση τις αντιθέσεις που το αποτελούν”, ”Αφού περιπλανηθούμε αρκετά μέσα τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό γυρνούμε κάποτε στο σπίτι με σφιγμένη την καρδιά. Πού είναι λοιπόν οι Έλληνες; Τους γυρέψαμε παντού και δεν τους βρήκαμε πουθενά”
Έκτοτε, κύλισε πολύ νερό στον μύλο της υπόθεσης Ευρώπη για την χώρα μας. Γίναμε μέλος της ΕΟΚ ,της Νομισματικής Ένωσης ,δεχόμαστε στην έννομη τάξη μας τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων, των Ευρωπαϊκών Οργάνων στα οποία μετέχουμε ισότιμα.
Πως όμως συντελέστηκε αυτή η διαδρομή για όλα τα κράτη που μετέχουν σ' αυτά; H απάντηση είναι μία και απλή: Με την συναίνεση και τον συμβιβασμό. Πόσες φορές ακούσαμε για veto  που σαφώς προβλέπεται στη λήψη των αποφάσεων; Σπάνια, και μόνο σε κεφαλαιώδη ζητήματα. Πόσες φορές ακούσαμε για κόκκινες γραμμές; Για ρήξη; Σχεδόν ποτέ. Μήπως τα άλλα κράτη μέλη δεν είχαν ποτέ αντιρρήσεις ή δικά τους συμφέροντα που έπρεπε να υπηρετήσουν; Σαφώς και ναι .Δεν είναι αποκλειστικά δικό μας το προνόμιο αυτό. Πάντα υπήρχαν αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, τριβές, αλλά πάντα βρισκόταν η λύση με συναίνεση και συμβιβασμό. Οι αποφάσεις που παίρνονταν δεν ήταν πάντα οι καλύτερες, αλλά σίγουρα πολύ καλύτερες εάν ήσουν ο μοναχικός πεζοπόρος του Θεοτοκά.
Αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι, όποια απόφαση και να υπήρχε ,αυτή γινόταν σεβαστή απ' όλους. Γινόταν νόμος. Η απείθεια δεν είναι καν νοητή. Με αυτή ακριβώς την πολιτική πρακτική και κουλτούρα, της συναίνεσης και του συμβιβασμού ,προχώρησε η Ευρώπη. Όχι πάντα με επιτυχία ,αλλά με διαρκή αγώνα για βελτίωση. Έτσι, όλες οι παραφωνίες μεταξύ όλων των κρατών μετατρέπονται σε αρμονία και τα επιμέρους λουλούδια του κήπου του Θεοτοκά μετατρέπονται σε όμορφο κήπο.
Αυτό που καλούμαστε λοιπόν σαν Έλληνες να κάνουμε για να παρακολουθήσουμε την Ευρώπη -πόσο μάλιστα την Ευρώπη που αλλάζει- είναι να αλλάξουμε το πολιτικό μας ήθος, την πολιτική κουλτούρα και πρακτική μας, ν' ακολουθήσουμε και στο εσωτερικό μας αυτήν ακριβώς την πρακτική, της συναίνεσης και του συμβιβασμού.
Η αλλαγή αυτή θα πρέπει να γίνει κοινή πεποίθηση όλων εκ των έσω και να μην μας επιβληθεί ευκαιριακά είτε από τις καταστάσεις, είτε από τους άλλους.
Τρανό παράδειγμα η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Κύπρος που είχαν τις ίδιες περιπέτειες με την χώρα μας. Εκεί, όλες οι πολιτικές δυνάμεις, έβαλαν “πλάτη“ γιατί ο αγώνας αφορούσε την χώρα, οι παρατάξεις δεν απέβλεπαν σε συγκυριακά κομματικά ωφέλει και τα κατάφεραν. Ενώ εδώ, αυτό που επικρατεί τόσα χρόνια, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο διχασμός.
Κάπου διάβασα ένα άρθρο ενός ξένου δημοσιογράφου, δεν θυμάμαι το όνομά του, οτι οι Έλληνες, όταν τους επιβάλλουν κάτι, αντιδρούν, έστω και αν αυτό είναι ορθό. Δεν έχει λάθος. Πράγματι έτσι συμβαίνει ανέκαθεν. Συνεπώς, αυτός πρέπει να ναι ο αγώνας μας, εκεί πρέπει να εργαστούμε, ν' αλλάξουμε την πολιτική κουλτούρα μας ,από την μέχρι τώρα πρακτική της αυτοματοποιημένης αντίδρασης, του άκριτου αρνητισμού, της θεωρίας της ρήξης, της λεκτικής βίας, της διχαστικής ρητορικής σε πρακτική πολιτικής συναίνεσης και συμβιβασμού, ότι ακριβώς ισχύει και ακολουθείται αυτοματοποιημένα πλέον στην Ευρώπη που φιλοδοξούμε να ανήκουμε ,τουλάχιστον στα κεφαλαιώδη ζητήματα που αφορούν την επιβίωση της χώρας μας ,όπως π.χ. την οικονομική κρίση στην οποία “σερνόμαστε” τόσα χρόνια, λόγω ακριβώς διχαστικής ρητορικής από τις πολιτικές δυνάμεις.
Για να παρακολουθήσουμε την Ευρώπη που αλλάζει, πόσο μάλλον να’ μαστε παρόντες στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, πρέπει ν' αλλάξουμε πρώτα εμείς, ώστε ν' αποτελούμε και μείς θαλερά λουλούδια του κήπου του Θεοτοκά, που λέγεται Ευρώπη, και όχι τα ξεραμένα, τα αγκάθια και τα αγριόχορτα που θα θέλουν να μας ξεριζώσουν και να μας πετάξουν.
Αλλά, επειδή όλα όσα πιο πάνω ανέφερα θα μπορούσε να πει κανείς, οτι αφορούν την πολιτική “θεώρηση” των πραγμάτων, ενώ η παρούσα δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας μας καλεί να είμαστε προπαντός πραγματιστές  για την ανεύρεση οικονομικών πόρων, ώστε να εξασφαλιστεί η καθημερινότητα του κράτους μας αλλά και η δική μας. Θα μπορούσε να προτείνει κανείς πολλά. Όμως εγώ θα ήθελα να δανειστώ ένα κείμενο από το έτος  1967, ας μην μας τρομάζει η χρονολογία, γράφτηκε πριν την επιβολή της δικτατορίας (9-2-1967) και πάλι από το προσωπικό μου αρχείο, για να θυμηθούμε από τι υλικά, από τι ιδανικά και από τι πρωτογενή πετρώματα χτίστηκε και ζυμώθηκε η παράταξή μας, η παράταξη της Νέας Δημοκρατίας. Αντιγράφω:
“..Η Αμερική προχωρεί σε μια διαρκή τεχνολογική άνοδο. Η Δυτική Ευρώπη ακολουθεί ασθμαίνουσα για να την φθάσει. Πίσω απ' αυτήν τρέχουμε εμείς για να πλησιάσουμε”
“Είμαστε αρκετά μακριά ακόμα κι' από τη μέση Ευρώπη, από απόψεως βιομηχανικής αναπτύξεως. Μεταξύ της Ελλάδος και των χωρών της Κοινής Αγοράς υπάρχει ένα τεχνολογικό άνοιγμα, που πρέπει να καλύψουμε σε ορισμένο χρόνο, άνοιγμα που εξαρτάται και από την πρόοδο που συντελείται διαρκώς στις Ευρωπαϊκές χώρες”
“.Ενώ στις ξένες χώρες η οργάνωσης των επιχειρήσεων και της τεχνολογικής προόδου στηρίζεται στην συλλογική προσπάθεια, στην Ελλάδα συνεχίζεται η ατομιστική παράδοσης” , ”Όσο για τους ελληνικούς κρατικούς οργανισμούς οι πολιτικές πιέσεις για την εκλογή των στελεχών είναι ανυπόφορες και καταστρεπτικές”
“Είναι παράδοσης πια ότι σπάνια ο Έλλην θυσιάζει το ατομικό του συμφέρον για το σύνολον. Από την εποχή της Τουρκοκρατίας συνηθίσαμε να εξαπατούμε τον κατακτητή, η συνήθεια δε αυτή -όπως και πολλές άλλες- παρέμεινε μέχρι και σήμερα ”
“Υπάρχουν πολιτικοί άνδρες που δεν θεωρούν έγκλημα να τηλεφωνούν σ' έναν επιστήμονα εξεταστή να περάσει με καλύτερο βαθμό έναν διαγωνιζόμενο. Ενώ είναι έγκλημα, γιατί καταστρέφει, μεταξύ άλλων, την πεποίθηση των νέων στην δικαιοσύνη των πατέρων του. Στην εντιμότητα της γενιάς των γεννητόρων των.”
“Βέβαια σ' αυτήν την σημερινή κατάσταση ,όπου ο ατομικός πλούτος και η επίδειξης ανάρμοστης πολυτέλειας είναι συχνά το μόνον μέσον για να προκαλέσει κανένας τον θαυμασμό των άλλων, ο νέος που βγαίνει από τις σχολές με τα ιδανικά της πνευματικής ελευθερίας, της επιστημονικής αξίας και τις πατροπαράδοτες ηθικές αρχές του ελληνικού πολιτισμού, κυριολεκτικά τα χάνει. Κι' εύκολα παρασύρεται στο περιβάλλον αυτό από την ανάγκη να επιζήσει και τελικά να επιβληθεί. Οι οργανώσεις και οι θεσμοί πρέπει να τιμούν τις πνευματικές αξίες και τους επιτυγχάνοντας στα έργα του πνεύματος και της προόδου.”
“.Τ ι μ ή  σ  τ ο υ ς  ά ρ ι σ τ ο υ ς .Τιμή στους δημιουργούς που με αυταπάρνηση και πατριωτισμό προάγουν τον τόπο ,σαν τους ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους στον πόλεμο”. Κωνσταντίνος Ηλία Κονοφάγος, 9 Φεβρουαρίου 1967. Κάθε σύγκριση με την παρούσα κατάσταση που βιώνουμε είναι και αναπόφευκτη και θλιβερή και καθόλου τυχαία.

Πρέβεζα 7-6-2015
Θωμάς Πεπόνης


Σημείωση: Το κείμενο αυτό είναι αναπτυγμένη η τοποθέτησή μου την οποία είχα ετοιμάσει για την προσυνδιάσκεψη της Ν.Δ. που έγινε στην Πρέβεζα την 7-6-2015, με θέμα ''Η Ελλάδα στην Ευρώπη που αλλάζει”. Θ.Π.
Διαβάστε περισσότερα »